Tingkatan 4 - Bab 1: Kemunculan Tamadun Awal Manusia (人类早期文明的出现)
Zaman Prasejarah
-terbahagi (分成) Zaman Gangsa & Zaman Besi
- Penggunaan besi menghasilkan ciptaan perahu(造船)和屋子.
- Perkataan tamadun daripada(源自) bahasa Arab.
1. mudun
2. madain
3. madana
1. Petempatan Kekal-corak hidup yang sistematik (有系统化的生活方式)
- hasil inovasi manusia (人类的创新成果)带来了kemajuan dalam pertanian dan penternakan
5. Agama dan Kepercayaan
- manusia mula dengan kepercayaan Animisme(万物有灵论)
-Tamadun bermula apabila manusia cuba menyesuaikan diri dengan alam sekeliling (人类尝试适应环境)
- 通常tamadun都是在lembah sungai(河谷)开始.
- Manusia memilih lembah sungai untuk petempatan kerana tanahnya subur (土地肥沃)untuk pertanian
- kemudahan untuk mendapatkan bekalan air, makanan serta pengangkutan
- tamadun paling awal.
Terbahagi 2 bahagian:
i) Bahagian utara bandar Baghdad (巴格达城市)
ii) Bahagian selatan bandar Baghdad
-pertumbuhan tamadun [发源地] di Mesopotamia bermula di wilayah selatan, Sumer (苏美尔).
1. Negara kota
- mempunyai kawasan utama iaitu pusat kota(市中心), tembok kota (城墙), luar kota(外城)dan pelabuhan(码头).
3. Sistem pemerintahan
- sistem pemerintahan beraja berbentuk teokrasi (神权政治)
5. Sistem Tulisan
Tamadun Mesir Purba
1) Lokasi
- pada Zaman Logam sejak tahun 5000 S.M.
Tamadun Indus
- Tamadun terawal di India terletak di Sg. Lembah Indus (印度河流域) (barat laut India(印度西北部)).
2)Bila
3) Proses Pembentukan
4) Ciri-ciri Tamadun Indus
4. Agama dan Kepercayaan
- menyembah dewa(敬拜神)–Patung proto ( seorang yang duduk bersila(盘腿而坐)dan bertanduk tiga di kepala) melambangkan (代表着)Dewa Brahma, Vishnu & Siva(梵天,毗湿奴和湿婆)
- Muncul di Sg. Hwang Ho (黄河)yang subur (utara China – dari tanah tinggi(高原) di barat hingga ke Teluk Bo Hai(渤海海湾)di timur)
- Bersifat setempat (当地)kerana keadaannya bergunung–ganang(多山的)dan padang pasir(沙漠).
- Kesuburan Hwang Ho menyebabkan nomad (游牧) menetap di sini.
4. Sistem PemerintahanSistem pemerintahan Dinasti Shang :
5. Agama dan Kepercayaan- Mereka mengamalkan kepercayaanAnimisme,Politeisme.
- Mereka menyembah roh nenek moyang(拜祖先), tuhan syurga(拜天神), tuhan bumi(拜地主公),sungai, bukit dan gunung.
- Upacara agama menggunakan muzik, tarian dan upacara korban yang diketuai oleh bomoh
4. Agama dan Kepercayaan-Kepercayaan pemujaan roh nenek moyang(祭拜祖先)kekal sehingga kini mengikut kesesuaian masa seperti korban manusia diganti dengan makanan, duit kertas(金纸).dan barang perhiasan. -Konsep Yin Yang (阴阳) (kuasa pasif dan aktif) serta Feng Hsui风水(keharmonian manusia dan alam sekitar) juga masih diamalkan hingga kini.
1) Apakah Zaman Prasejarah?
~Zaman Prasejarah: zaman manusia ini masih belum mengenali sistem tulisan.还不识字
~Kajian zaman ini dijalankan melalui kajian arkeologi. (进行这个kajian的人就是ahli arkeologi)
Arkeologi - kajian terhadap tinggalan artifak, ekofak and feature masyarakat lampau secara sistematik melalui proses gali cari
Artifak: tinggalan barangan yang dicipta oleh manusia seperti kapak, pisau, pinggan mangkuk, tembikar...
Ekofak : tinggalan seperti sisa makanan, tulang dan tumbuh-tumbuhan (残渣)
Feature: tinggalan seperti struktur bangunan(遗迹),tinggalan yang tidak dapat diubah不能改变的地方, seperti lubang sampah
四个tahap Zaman Prasejarah:
1. Zaman Paleolitik
2. Zaman Mesolitik
3. Zaman Neolitik
4. Zaman Logam (分成Zaman Gangsa & Zaman Besi)
2) Ciri- ciri Zaman Paleolitik & Mesolitik
- 人类hidup secara nomad (berpindah-randah)
- 住在tepi tasik/sungai, gua(山洞)
1. Zaman Paleolitik
2. Zaman Mesolitik
3. Zaman Neolitik
4. Zaman Logam (分成Zaman Gangsa & Zaman Besi)
2) Ciri- ciri Zaman Paleolitik & Mesolitik
- 人类hidup secara nomad (berpindah-randah)
- 住在tepi tasik/sungai, gua(山洞)
- Cara hidup – kelompok keluarga dan berkumpulan
- Menyara hidup- memungut hasil hutan, memburu binatang dan menangkap ikan
- 他们用的工具多数是alat-alat batu(石头), 比较kasar, mengutamakan fungsinya bukan nilai seni注重的是功用
3) Ciri Zaman Neolitik
- hidup menetap (定居) dalam kelompok besar
- Menyara hidup- bercucuk tanam(种植) dan menternak binatang(养动物)
- Menyara hidup- memungut hasil hutan, memburu binatang dan menangkap ikan
- 他们用的工具多数是alat-alat batu(石头), 比较kasar, mengutamakan fungsinya bukan nilai seni注重的是功用
3) Ciri Zaman Neolitik
- hidup menetap (定居) dalam kelompok besar
- Menyara hidup- bercucuk tanam(种植) dan menternak binatang(养动物)
- Mempunyai bahan tembikar(陶瓷)
- 他们用的alat-alat batu(石头工具),比较halus和pelbagai fungsi(各功用)
- 他们hidup bermasyarakat ,所以mula mewujudkan pengkhususan kerja(分配工作)
- 他们的hasil artifak lebih baik.
- Sistem barter berlaku 因为kesan menetap (定居) & lebihan(多余的)hasil makanan
- 他们的hasil artifak lebih baik.
- Sistem barter berlaku 因为kesan menetap (定居) & lebihan(多余的)hasil makanan
- Pada akhir zaman ini(在这个时代的最后时期),他们开始melebur logam.
4) Ciri Zaman Logam
4) Ciri Zaman Logam
-terbahagi (分成) Zaman Gangsa & Zaman Besi
- Penggunaan besi menghasilkan ciptaan perahu(造船)和屋子.
- mula meneroka lautan(航海)
- 进行perdagangan maritime [antarabangsa(国际)]
-petempatan开始membesar(变大) menjadi kota/bandar
- 开始建kota pertahanan
- Contoh Bandar – Catal Huyuk di Turki, Jericho di Jordan.
Tamadun
1) Apakah Makna Tamadun?
- Tamadun (文明)bererti peradaban.- Perkataan tamadun daripada(源自) bahasa Arab.
1. mudun
2. madain
3. madana
-Rumusan tamadun bermaksud(意思是) tinggi budi bahasa dan pembukaan bandar dan peradaban.
-Civilization [dalam bahasa Inggeris] berasal daripada perkataan Greek (希腊), iaitu civitasbermaksud bandar.
Maksud tamadun dari sudut Barat (西方):
-Tamadun dikaitkan dengan pembangunan lahiriah (表面上)[kebendaan] terutamanya dalam aspek kebudayaan seperti penulisan, undang-undang, kesenian dan pembandaran.其中有几个sarjana barat (西方学者)是这么看的
Gordon Childe: pencapaian lahiriah ialah kayu ukur kemajuan dalam sesebuah masyarakat.
Darcy Riberio, R.A. Buchanan: menolak kemajuan rohaniah (精神上), 只关注pembangunan lahiriah
Maksud tamadun dari sudut Islam(伊斯兰教):-Konsep Islam meliputi pembangunan lahiriah dan rohaniah, Islam juga mengambil kira kemajuan tatasusila dan kebudayaan yang luhur(高贵的文化).
-Civilization [dalam bahasa Inggeris] berasal daripada perkataan Greek (希腊), iaitu civitasbermaksud bandar.
Maksud tamadun dari sudut Barat (西方):
-Tamadun dikaitkan dengan pembangunan lahiriah (表面上)[kebendaan] terutamanya dalam aspek kebudayaan seperti penulisan, undang-undang, kesenian dan pembandaran.其中有几个sarjana barat (西方学者)是这么看的
Gordon Childe: pencapaian lahiriah ialah kayu ukur kemajuan dalam sesebuah masyarakat.
Darcy Riberio, R.A. Buchanan: menolak kemajuan rohaniah (精神上), 只关注pembangunan lahiriah
Maksud tamadun dari sudut Islam(伊斯兰教):-Konsep Islam meliputi pembangunan lahiriah dan rohaniah, Islam juga mengambil kira kemajuan tatasusila dan kebudayaan yang luhur(高贵的文化).
-Ibn Khaldun melihat dari aspek kehidupan bandar.
-Syed Naquib al-Attas: tamadun ialah pencapaian tahap tatasusila yang tinggi (达到高伦理)dan kebudayaan yang luhur.-Orang barat yang menyokong kemajuan rohaniah ialah Richard Sullivan.
-Syed Naquib al-Attas: tamadun ialah pencapaian tahap tatasusila yang tinggi (达到高伦理)dan kebudayaan yang luhur.-Orang barat yang menyokong kemajuan rohaniah ialah Richard Sullivan.
2) Ciri-ciri Tamadun
1. Petempatan Kekal-corak hidup yang sistematik (有系统化的生活方式)
- hasil inovasi manusia (人类的创新成果)带来了kemajuan dalam pertanian dan penternakan
- menyimpan makanan dan mempunyai alatan seperti cangkul
- teknologi pengairan(水利)
- lebihan makanan yang menampung pertambahan penduduk
2. Kehidupan Berorganisasi- merangkumi 囊括sosial, ekonomi, dan politik
- mengatur cara hidup manusia 为了确保kestabilan dan kemakmuran kehidupan
- 开始时是sistem keluarga,后来变得kompleks(复杂)因为penduduk bertambah dan ekonomi pelbagai.
2. Kehidupan Berorganisasi- merangkumi 囊括sosial, ekonomi, dan politik
- mengatur cara hidup manusia 为了确保kestabilan dan kemakmuran kehidupan
- 开始时是sistem keluarga,后来变得kompleks(复杂)因为penduduk bertambah dan ekonomi pelbagai.
- sistem sosial通常都是berbentuk piramid (金字塔) bangsawan diketuai oleh raja (atas sekali) pembesar seperti ahli agama, ketua keluarga/kelompok, pentadbir,ilmuan, pakar seni(kedua), rakyat biasa seperti petani dan pedagang (ketiga) dan hamba (bawah sekali).
3. Sistem Pentadbiran
3. Sistem Pentadbiran
- 为了menjalankan pentadbiran.
- Raja 是 ketua pentadbiran
- Raja 是 ketua pentadbiran
- ketua menggunakan unsur magis(神奇的) dan dianggap wakil tuhan.
- perundangan(有关法律)dicipta untuk keamanan dan kemakmuran.
4. Pengkhususan Pekerjaan
4. Pengkhususan Pekerjaan
- berlaku kesan kestabilan politik
- dapat menghasilkan peningkatan dan perkembangan ekonomi (提高和发展经济)因为人类分工合作
- wujud sistem barter
- dapat menghasilkan peningkatan dan perkembangan ekonomi (提高和发展经济)因为人类分工合作
- wujud sistem barter
- kemudian berlaku perdagangan, pertukaran ilmu pengetahuan, teknologi, budaya dan hubungan dengan tamadun luar.
5. Agama dan Kepercayaan
- manusia mula dengan kepercayaan Animisme(万物有灵论)
- mereka percaya kuasa ghaib (奇异力量)menguasai alam sekeliling maka mereka menyembah pokok dan matahari.
- 过后mereka beragama有宗教,bermula dengan menyembah lebih dari satu tuhan [politeisme(多神论)].
6. Bahasa dan Sistem Tulisan
6. Bahasa dan Sistem Tulisan
- bahasa terawal seperti heogrolif, cuneiform(楔形文字) dan ideogram (表意文字).
- Kepentingan bahasa dan tulisan ialah memperkembangkan ilmu pengetahuan, perhubungan, mengurus pentadbiran, keagamaan, idea dan pemikiran.
- Bahasa tertua: Yunani (希腊) dan Sanskrit (梵文/印度古文)
3) Proses Pembentukan Tamadun
- Kepentingan bahasa dan tulisan ialah memperkembangkan ilmu pengetahuan, perhubungan, mengurus pentadbiran, keagamaan, idea dan pemikiran.
- Bahasa tertua: Yunani (希腊) dan Sanskrit (梵文/印度古文)
3) Proses Pembentukan Tamadun
-Tamadun bermula apabila manusia cuba menyesuaikan diri dengan alam sekeliling (人类尝试适应环境)
- 通常tamadun都是在lembah sungai(河谷)开始.
- Manusia memilih lembah sungai untuk petempatan kerana tanahnya subur (土地肥沃)untuk pertanian
- kemudahan untuk mendapatkan bekalan air, makanan serta pengangkutan
-Contoh tamadun di lembah sungai ialah Mesopotamia(美索不达米亚) di Sungai Tigris dan Euphrates (3500SM), Mesir Purba (古埃及) di Sungai Nil (3100SM), Indus (印度河) di Sungai Indus (2500SM) dan Hwang Ho(黄河)di Sg. Hwang Ho (1800SM).
1)Lokasi
- tamadun paling awal.
- Mesopotamia dalam bahasa Yunani (希腊)的意思是tanah di antara dua sungai (两条河之间的陆地).
- terletak di Sungai Tigris(底格里斯河)dan Euphrates (幼发拉底河) yang mengalir dari pergunungan Turki (土耳其山) ke lembah Iraq (伊拉克谷) hingga ke Teluk Parsi (波斯湾).
- dikelilingi pergunungan Zagros (扎格罗斯山脉) di timur laut(东北),dataran tinggi Arab (阿拉伯高原)di barat daya (西南)dan teluk Paarsi(波斯湾)di selatan (南).
2)Bila
-bermula daripada zaman Neolitik(新石器时代).
-bermula daripada zaman Neolitik(新石器时代).
-kemudian muncul kerajaan Sumeria(苏美尔),Akkad(阿卡德), Ur(乌尔), Babylon(巴比伦), Kassities(凯西), Assyria(亚述),Chaldea(迦勒底)dan Parsi(波斯).
-selepas kerajaan Parsi maka runtuhlah kerajaan orang Mesopotamia.
3)Proses Pembentukan
Terbahagi 2 bahagian:
i) Bahagian utara bandar Baghdad (巴格达城市)
ii) Bahagian selatan bandar Baghdad
-pertumbuhan tamadun [发源地] di Mesopotamia bermula di wilayah selatan, Sumer (苏美尔).
-ia dimulakan oleh masyarakat Neolitik.
-kemudian, orang Sumeria berhijrah (迁居) ke Sumer, membina petempatan (建住宅区) serta menjalankan aktiviti pertanian melalui menebus guna tanah (开垦土地) dan membina sistem pengairan(建灌溉系统).
-sistem pengairan dapat mengawal pengaliran air sungai (控制河水的流量).
-akhirnya, membawa kepada lebihan penghasilan makanan dan pertambahan pendudukan.-daripada kampung akhirnya menjadi Bandar seperti Kish(基什),Ur dan Mari(马里) yang terletak di sepanjang sungai dan terusan(运河).
4)Ciri-ciri
4)Ciri-ciri
1. Negara kota
- mempunyai kawasan utama iaitu pusat kota(市中心), tembok kota (城墙), luar kota(外城)dan pelabuhan(码头).
- kubu pertahanan(堡垒)–lengkap dengan pelbagai pintu gerbang (门).
-dalam kota – ada istana, rumah kediaman, rumah ibadat(宗教场所),pasar dan jalan yang lurus dan lebar.
-pusat kota – ialah rumah ibadat.
-pengangkutan – seperti kapal, pedati(大车)dan keldai(驴子).
-hubungan luar – melalui jalan laut,bandar dan negara kota.
2. Organisasi sosial
-terbahagi 2
i. Golongan pemerintah
ii. Golongan rakyat
ii. Golongan rakyat
-pemerintah terdiri dari raja, ketua pendeta(牧师),ketua tentera, dan bangsawan(贵族).
-rakyat terbahagi dua iaitu rakyat bebas seperti petani, artisan (工匠), pedagang dan hambaseperti tawanan perang(俘虏).
3. Sistem pemerintahan
- sistem pemerintahan beraja berbentuk teokrasi (神权政治)
- Di bawah sistem ini, raja dianggap sebagai Tuhan atau wakil tuhan dan pemilik negara kota.
- Walau bagaimanapun mereka tidak menyembah raja[不拜王], kecuali raja Raja Naramsin di Akkad(阿卡德)yang menganggap dirinya terlalu agung bergelar “ Raja Empat Penjuru Alam’’.
- Raja Naramsin逼Akkad的penduduk menyembahnya sebagai tuhan
- 他觉得自己很agung因为他成功menguasai wilayah yang luas.
- 他觉得自己很agung因为他成功menguasai wilayah yang luas.
Raja是
-raja menjadi ketua pentadbir , ketua tentera , ketua pendeta (传教者).
- raja juga menjadi ketua agama dan beliau melantik keluarganya memegang jawatan di Zigurat .
- Zigurat 是pusat ibadat , pusat perdagangan dan pusat penyimpanan khazanah Negara[国宝存储中心].
- raja turut berkuasa dalam soal tanah , cukai,hasil pertanian dan perniagaan.
- raja dibantu oleh bangsawan yang ada ikatan keluarga.
4. Pengkhususan kerja
-pengkhususan kerja[专项治理工作]berlaku 因为wujudnya lebihan hasil pertanian[农产量太高了].
-因此ada petani bertukar kerja menjadi perniaga, pedagang.
-mereka berniaga hingga ke Lembah Indus(印度河流域).
- perdagangan penting kerana kurangnya hasil bahan mentah.
-maka logam, kayu–kayan, emas dari luar kerajaan ditukarkan dengan hasil pertanian mereka.
-terdapat juga pengusaha tekstil (纺织业家),tembikar dan tukang rumah kesan pertambahan penduduk .
-ada juga rakyat yang menjadi tentera mempertahankan negara kota daripada musuh.
5. Sistem Tulisan
-sistem tulisan(书写系统)bermula dalam bentuk gambar.
-kemudian berbentuk symbol(符号)yang ditulis di atas tanah liat kerana tiada kertas.
-tulisan ini berbentuk pepaku dikenali sebagai cuneiform (楔形文字).
5) Sumbangan Tamadun Mesopotamia
1. Kod Undang-Undang Hammurabi
- digubal (被制定) semasa pemerintahan Raja Hammurabipemerintah Babylon(巴比伦)
- berteraskan(根据)hak rakyat terhadap keadilan.
- hukuman dan denda setimpal (相称)dengan kesalahan但是berbeza mengikut susun lapis masyarakat
- mengandungi 282 undang-undang
1. Kod Undang-Undang Hammurabi
- digubal (被制定) semasa pemerintahan Raja Hammurabipemerintah Babylon(巴比伦)
- berteraskan(根据)hak rakyat terhadap keadilan.
- hukuman dan denda setimpal (相称)dengan kesalahan但是berbeza mengikut susun lapis masyarakat
- mengandungi 282 undang-undang
-Ia dipahat(被雕)pada tembok dan tiang besar.
-Ia menjadi dasar perundangan tamadun Mesopotamia.
这法律:
- mengelakkan(避免)wujudnya permasalahan pelbagai kaum dan susun lapis masyarakat.
- mewujudkan perpaduan
- mengukuhkan sistem organisasi
- membantuk peradaban Mesopotamia bertahan untuk masa panjang
2. Hasil Tulisan
- Sistem tulisan (书写系统)membawa kepada sistem pendidikan
-结果就melahirkan jurutulis
-Jurutulis: mencatat urusan pentadbiran & perniagaan [记录政治和商业事物]
-Sistem tulisan juga melahirkan tradisi kesusasteraan(传统文学)
Epik 史诗Gilgamesh:
-hasil sastera mengandungi falsafah (哲学) dan cara hidup orang Mesopotamia
- kisah tentang kepahlawanan Gilgamesh
- 讲述pemerintahan, percintaan, kehidupan yang kekal abadi (永恒)dan kesaktian(神奇)
3. Ilmu Pengetahuan
- mengelakkan(避免)wujudnya permasalahan pelbagai kaum dan susun lapis masyarakat.
- mewujudkan perpaduan
- mengukuhkan sistem organisasi
- membantuk peradaban Mesopotamia bertahan untuk masa panjang
2. Hasil Tulisan
- Sistem tulisan (书写系统)membawa kepada sistem pendidikan
-结果就melahirkan jurutulis
-Jurutulis: mencatat urusan pentadbiran & perniagaan [记录政治和商业事物]
-Sistem tulisan juga melahirkan tradisi kesusasteraan(传统文学)
Epik 史诗Gilgamesh:
-hasil sastera mengandungi falsafah (哲学) dan cara hidup orang Mesopotamia
- kisah tentang kepahlawanan Gilgamesh
- 讲述pemerintahan, percintaan, kehidupan yang kekal abadi (永恒)dan kesaktian(神奇)
3. Ilmu Pengetahuan
-Ilmu Astronomi(天文知识)- pencerapan(观察)pergerakan bulan, bintang, matahari telah memperkembangkan ilmu matematik seperti tambah , tolak , darab ,dan bahagi .
- Ilmu Astronomi membantu merekamenggunakan jalan laut
- mencipta kalendar yang berasaskan sistem solar (太阳能) [1年12月]
Perkembangan ilmu perubatan(医理):
- mendapat perhatian khusus semasa pemerintahan kerajaan Assyria
- mementingkan kesihatan anggota tentera(注重军人们的健康) dengan menggunakan ubatan herba(草药).
- 500 jenis ramuan ubat-ubatan dikatalogkan dan disampelkan penggunaan dan cara mengubatinya telah dicatatkan.
4. Pengangkutan
- Ilmu Astronomi membantu merekamenggunakan jalan laut
- mencipta kalendar yang berasaskan sistem solar (太阳能) [1年12月]
Perkembangan ilmu perubatan(医理):
- mendapat perhatian khusus semasa pemerintahan kerajaan Assyria
- mementingkan kesihatan anggota tentera(注重军人们的健康) dengan menggunakan ubatan herba(草药).
- 500 jenis ramuan ubat-ubatan dikatalogkan dan disampelkan penggunaan dan cara mengubatinya telah dicatatkan.
4. Pengangkutan
Penciptaan roda (轮子)-digunakan dalam menghasil kereta roda untuk perang dan ketika aman pula ia digunakan sebagai kincir air(水车).
* kincir air把水流到kawasan tandus (荒), 可以提高hasil pertanian dan mengawal banjir.
Ciptaan Alat Pengangkutan Terawal:
- orang Sumeria menggunakan kapal layar & pengangkutan beroda menghubungkan mereka dengan wilayah di India dan Laut Mediterranean.
- berjaya menguasai jalan darat serta laut
5. Seni Bina
* kincir air把水流到kawasan tandus (荒), 可以提高hasil pertanian dan mengawal banjir.
Ciptaan Alat Pengangkutan Terawal:
- orang Sumeria menggunakan kapal layar & pengangkutan beroda menghubungkan mereka dengan wilayah di India dan Laut Mediterranean.
- berjaya menguasai jalan darat serta laut
5. Seni Bina
- Mereka membuat batu bata daripada tanah liat
- mencipta arca [雕塑] seperti patung raja Gudes.
- mencipta arca [雕塑] seperti patung raja Gudes.
-arca dan tiang batuada pada bangunan Zigurat.
6. Empayar pertama dunia
-Raja Sargon(国王萨尔贡)membina kerajaan Akkad(阿卡德) (empayar pertama dunia ) yang menyatukan wilayah–wilayah kerajaan Sumeria.
-Beliau juga membentuk masyarakat berestika.
7. Perpustakaan diraja
-Dibina oleh Ashurbanipal di Bandar Nineveh(尼尼微).
1) Lokasi
-Di tebing sungai Nil (尼罗河) dari utara Mesir ke Laut Mediterranean(地中海).
- Sg Nil berpunca dari sg Nil Biru dari Ethiopia(埃塞俄比亚)dan sg Nil putih dari Uganda(乌干达).
- Tanah Sg Nil amat subur untuk pertanian dan petempatan.
2)Bila
- Bermula daripada zaman Neolitik.
- Kemudiannya di sekitar delta(三角洲)dan bahagian pertengahan Mesir wujud pula tamadun awal.
- Tamadun terbahagi empat zaman iaitu zaman awal, zaman pertengahan, empayar(帝国),dan keruntuhan.
- Zaman kejatuhan Mesir diperintah oleh orang asing seperti orang Libya(利比亚),Assyria(亚述人), Parsi(波斯), Yunani(希腊)dan Rom(罗马).
3) Proses Pembentukan
-Lembah Nil (尼罗河谷) mulanya didiami oleh manusia zaman Gangsa.
-Alat logam membantu mereka membina parit dan pengairan(排水和灌溉)
-membina peralatan kawalan air dan terusan
-meninggikan nilai kesuburan tanah [提高泥土的肥沃]
- berkembang menjadi perkampungan
- beberapa kampung kemudian mewujudkan bandar.
- bandar bergabung dan membentuknome/daerah
- nome disatukan 然后其中一个bandar seperti Memphis(孟菲斯)dan Thebes(底比斯)membentukpusat pentadbiran Tamadun Mesir.
4)Ciri-ciri Tamadun Mesir Purba
1. Pusat pentadbiran Firaun / Bandar
- Firaun Menes(美尼斯法老)menyatukan(统一)semua nome di bawah satu pusat pentadbiran di bandar Thinis.
- Kemudian berpindah ke Bandar Memphis, Thebes, Heliopolis(赫利奥波利斯), Fayoum(法尤姆)dan Abydos(阿拜多斯).
- Di pusat Bandar terdapat tempatkediaman Firaun (法老王住处), pusat pentadbiran(行政中心), pusatpelabuhan(港口), danpusatkeagamaan(宗教中心),pusat tumpuan penduduk dan pelabuhan.
2. Kehidupan Berorganisasi
-Firaun(法老) menduduki tempat tertinggi.
- Selepas Firaun, diikuti bangsawan(贵族),rahib(僧), tuan tanah(房东)dan jurutulis.
-Di bawah mereka ialah rakyat bebas(自由人)– petani(农夫),pedagang(商人), artisan(工匠).
-Hamba(奴隶)berada di bawah sekali.
-Firaun merupakan raja berkuasa mutlak(绝对的权力), dianggap suci(被认为是神圣的), diwarisi secara turun-temurun(一代传一代继承)
-Firaun dianggap sebagai jelmaan (化身) Tuhan Horus(荷鲁斯),Raja Matahari (dipercayai anak tuhan matahari iaitu Amon –Re).
-Firaun juga ketua pendeta (首席牧师), pemilik tanah, ketua hakim, dan ketua pahlawan.
3. Sistem Pemerintahan
-Diterajui oleh(被领导)Firaun yangdibantu oleh bangsawan untuk menjalankan pentadbiran, menjaga keamanan, mengurus dan mengagihkan penghasilan makanan di dalam negara. [贵族帮忙法老进行政治、照顾治安、处理和分配出产食物]
- Bangsawan ialah pembesar seperti pegawai(官方), penasihat(顾问)dan gabenor wilayah(省长)yang ditakluki.
-Rahib (僧侣) hal keagamaan[管理宗教的事物]
-Urusan pentadbiran(行政事务) juga dibantu oleh jurutulis (orang awam yang dilantik untuk menulis rekod kerajaan(写政府记录)).
==>Firaun Hatshepsut(哈特谢普苏特法老)
-berjaya memajukan pertanian dan membina terusan(运河)
-menukarkan padang pasir(沙漠)kepada tanah pertanian
- Pemerintahan firaun meliputi Nubia(努比亚), Palestin(巴勒斯坦), Lubnan(黎巴嫩), hingga ke Syria(叙利亚).
4. Pengkhususan pekerjaan
- penenunan (编织) kraf tangan,pembuatanbarangan tembikar, perlombongan emas di Nubia.
- eksport(出口) Mesir- tekstil(纺织品) & kertas
- Kegiatan perdagangan maju kerana banyak kapal dari Laut Mediterranean(地中海) dan Laut Merah berlabuh di pelabuhan Thebes(底比斯), Memphis(孟菲斯).
5. Agama & Kepercayaan
-Politeisme(多神教)
-Tuhan orang Mesir dikaitkan dengan alam[与环境有关]seperti:
i. Re [Tuhan Matahari 太阳神]
ii. Ra-Atum [Tuhan Langit 天神]
iii. Amun [Tuhan Angin 风神]
-Mereka percaya hidup selepas mati [相信死后还有生活]–mayat disimpan rapi, lengkap dengan alat dan keperluan hidup. Alat kebesaran dan keperluan yang disertakan mengikut status mayat.
6. Sistem Tulisan
-Tulisan mereka dikenali sebagai hiegroglif.
- Tulisan ini hasil kombinasi gambar(图画) dan simbol(符号)yang berdasarkan bunyi.
- Tulisan digunakan untuk merekod aktiviti pertanian, merekod pengutipan cukain danuntuktujuan keagamaan dan amalan ritualkepercayaan(礼仪习俗仪式).
5)Sumbangan Tamadun Mesir Purba
1. Seni Bina
-pembinaan seni bina Piramid Sakkara(塞加拉金字塔)–hasil ilham(灵感)Imhotep--(saintis(科学家), ahli fizik(物理学家), arketik, perubatan, pengarang, dan Firaun Ddjoser的顾问)
-Imhotep membina bangunan menggunakan batu-bata(用石头).
2. Penggunaan Kertas
-Mereka mencipta kertas(发明纸张) daripada pokok papyrus(纸莎草纸).
-memudahkan penyimpanan khazanah(宝藏)bangsa(种族)[penulisan] menggantikan kepingan batu-bata.
3. Sistem tulisan
-Tulisan hiegrolif terpahat pada makanan dan batu.
-Tulisannya amat halus, cantik dan seni.
4. Sistem Pendidikan
- Untuk kanak- kanak keluarga atasan [上阶层的孩子可接受教育]dan diberikan sejak umur rendah.
-diuruskan oleh rumah ibadat(宗教场所)dan ditadbir oleh kerajaan.
-Tujuan pendidikan melahirkan pegawai kerajaan(政府官员) khasnya jurutulis terlatih.
5. Ilmu Perubatan
-melahirkan pengamal perubatan (医生)
- Pengamal perubatan diberi status tinggi dan berkhidmat untuk firaun dan masyarakat.
-Mereka memumiakan mayat (木乃伊) kerana ia berkait dengan kepercayaan orang Mesir.
-Mereka mahir dalam bidang fizik, kimia dan perubatan.
6. Ilmu Matematik&Astronomi
-Ilmu geometri, algebra(代数学), matematik(数学),dan sains melahirkan pengurus pertanian, bekalan air dari Sg. Nil, bangunan dan piramid.
- Mereka menggunakan ilmu ini untuk mengawal banjir (控制水灾).
- Pengetahuan matematik dan sains berjaya menukar padang pasir menjadi kawasan pertanian hasil kemajuan pengairan.
-Ilmu matematik dan astronomi(天文学)turut membantu orang Mesir mencipta kalendar 365 hari dan 12 bulan setahun[一年12月].
aka Tamadun Harappa又称哈拉帕文明
1) Lokasi
1) Lokasi
- Tamadun terawal di India terletak di Sg. Lembah Indus (印度河流域) (barat laut India(印度西北部)).
- Sungai ini berpunca dari pergunungan Himalaya(喜马拉雅山脉)mengalir menuju ke laut Arab(阿拉伯海).
- Tamadun ini juga di kenali sebagai tamadun Harappa(哈拉帕文明).
- Ia di kelilingi Bandaran Makran(马克兰镇), Pergunungan Baluchisan , Punjab(旁遮普)dan Rajasthan(拉贾斯坦邦) ( timur东), serta Kathiawar dan Gujerat(古吉拉特语) (tenggara东南).
2)Bila
- Muncul 2500 S.M. dan merosot 1800 S.M.
- Kemorosotannya disebabkan serangan orang Aryan(雅利安人), banjir, kemarau(干旱)dan gempa bumi(地震).
3) Proses Pembentukan
-Bermula di barat laut India(印度西北部) yang didiami oleh orang nomad(游牧人) yang memburu dan mengumpul makanan.
- Sungai Indus membekalkan sumber air dan menyuburkan tanah.
-Kemudian wujud petempatan kekal (永久定居)kerana sumber air dan tanah yang subur di Lembah Indus.
- Seterusnya hasil pertanian dan penduduk bertambah menyebabkan perkembangan Bandar seperti Mohenjo–Daro dan Harappa, serta pelabuhan Lothal dan Sutkagen Dor.
- Seterusnya hasil pertanian dan penduduk bertambah menyebabkan perkembangan Bandar seperti Mohenjo–Daro dan Harappa, serta pelabuhan Lothal dan Sutkagen Dor.
4) Ciri-ciri Tamadun Indus
1. Bandar terancang
- Petempatan kekal (永久定居) membawa kepada bandar terancang.
- Terbahagi kepada dua bahagian iaitu:
-Bahagian utama mempunyai pusat pentadbiran dan keagamaan, bangunan pentadbiran, tempat mandi awam(公共浴室)dan tempat menyimpanhasil pertanian(收藏农作物的地方).
-Bahagian kedua merupakan kawasan perumahan.
- Bandar dirancang dengan rapi (整齐)dari sudut susun atur(布局)yang sistematik (有条理)
- Kemajuan Bandar ini dibantu oleh kemajuan ilmu geometri dan pembinaan. Ia juga hasil sumbangan tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba.
- Kemajuan Bandar ini dibantu oleh kemajuan ilmu geometri dan pembinaan. Ia juga hasil sumbangan tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba.
-Bandar ini lengkap dengan sistem kumbahan yang terancang [拥有很好的污水处理系统]
- Bandar disusun berasaskan blok–blokberbentuksegi empat (四角形)yang dipisahkan antara blok oleh rangkaian jalan raya lurus yang bersambung antara satu sama lain.[十字路]
-Bandar ini dihubungkan dengan sungai sebagai jalan perhubungan.
2. Organisasi sosial
-Terbahagi dua golongan iaitu:
-Golongan atasan terdiri daripadapendeta(牧师)dan pedagang.
-kelas atasan utama ialah pendeta.- Pendeta berkuasa berkaitan hal keagamaan [关于宗教的活动]menyebabkan golongan bawahan taat kepadanya.
- Pendeta dianggap pemerintah kerana tiadabukti(证明) kewujudan raja, tampuk pemerintahan dipegang pendeta[由于没有王, 所以牧师有很大的权力和影响]
- Golongan bawahan terdiri daripada petani & buruh.
- Petani menyerahkan一部分的hasil给pihak berkuasa..
- Buruh menjalankan kerja buruh sepertimenjaga kebersihan bandar, 建tembok (城墙)& terusan(水道).
- Golongan bawahan terdiri daripada petani & buruh.
- Petani menyerahkan一部分的hasil给pihak berkuasa..
- Buruh menjalankan kerja buruh sepertimenjaga kebersihan bandar, 建tembok (城墙)& terusan(水道).
3. Pengkhususan pekerjaan
-Kegiatan ekonomi mereka ialah perdagangan(做生意),pertanian(耕种),pertukangan(铁匠), dan pembuatan(制作).
- Perdangangan luar sehingga ke Mesopotamia, buktinya cap mohor masyarakat Indus ada di Mesopotamia.
- Hasil perdagangan seperti emas, gading(象牙),manik (珠子), dan pertanian.
- Hasil perdagangan seperti emas, gading(象牙),manik (珠子), dan pertanian.
- Petani menanam barli(大麦)dan kacang.
- Artisan(工匠)menghasilkan barang logam dan tembikar.
4. Agama dan Kepercayaan
- menyembah dewa(敬拜神)–Patung proto ( seorang yang duduk bersila(盘腿而坐)dan bertanduk tiga di kepala) melambangkan (代表着)Dewa Brahma, Vishnu & Siva(梵天,毗湿奴和湿婆)
-Patung ini berkaitan dengan agaa Hindu.
- Mereka juga percaya dan menyembah Tuhan Ibu(上帝之母)sebagaimana masyarakat Mesopotamia, Syria(叙利亚), Palestin(巴勒斯坦).
5. Sistem tulisan
- Sistem tulisan mereka berbentuk piktograf (象形文字) tetapi ia masih misteri dan belum dapat ditafsirkan. [目前为止没有人知道那些图画是什么意思]
5) Sumbangan Tamadun Indus
1. Perancangan Bandar :
1. Perancangan Bandar :
- Kepakaran mereka ialah menentukan letakan bandar(城市地区).
- Merancang Bandar memerlukan kemahiran ilmu geometri, kesenian, matematik dan pembinaan.
- perancangan bandar disusun berasaskan bentuk (形状)
-diikuti jalan raya yang lurus
-diikuti jalan raya yang lurus
- Mereka mempunyai bahan binaan bermutu, di mana batu–bata daripada tanah liat dibakar pada suhu tinggi.
2. Sifat keterbukaan
- Sikap terbuka menyebabkan mereka berhubung dengan masyarakat Mesopotamia dan Mesir Purba. [hubungan diplomatik外交]
- Hubungan ini membawa kepada pertukaran teknologi dan pandangan yang disesuaikan dengan keadaan tempatan.
1) Lokasi
- Muncul di Sg. Hwang Ho (黄河)yang subur (utara China – dari tanah tinggi(高原) di barat hingga ke Teluk Bo Hai(渤海海湾)di timur)
- Bersifat setempat (当地)kerana keadaannya bergunung–ganang(多山的)dan padang pasir(沙漠).
2)Bila
- Bermula pada zaman paleolitik (jumpaan Peking Men(北京人)).
- Kemudian zaman Neolitik – bertani dan menternak.
- Seterusnya Dinasti Hsia(夏朝) (dinasti pertama/belum dipastikan).
- Selepas itu Dinasti Shang(商朝)dan diganti pula oleh Dinasti Chao(周朝)kerana kezaliman pemerintahan(暴政).
3) Proses Pembentukan
- Kesuburan Hwang Ho menyebabkan nomad (游牧) menetap di sini.
- Tapak Banpo(半坡) berdekatan Badar Sian adalah petempatan awal penduduk Hwang Ho.
- Mereka bertani, menternak dan berburu.
- Kemudiannya muncul bandar seperti Anyang(安阳) di Sg. Huan.
- Ketika dinasti Shang –berlaku perluasan wilayah dan penyebaran budaya di Lembah Hwang Ho.
- Ketika Dinasti Chao- meluas ke selatan Sg. Yangtze(长江).
4) Ciri-ciri Tamadun Hwang Ho
1. Negara kota
1. Negara kota
- Perkembangan pertanian membawa kepada kemunculan Bandar seperti Negara kota Anyang di Sg. Huan.
- terdapat istana, kuil(寺庙)& pusat pentadbiran.
- Raja, pembesar & golongan agama tinggal di Bandar ini.
- Bandar Anyang dilengkapi dengan tembok 为了menghalang pencerobohan musuh dan dikelilingi perkampungan petani.
2. Organisasi Sosial
- terdapat istana, kuil(寺庙)& pusat pentadbiran.
- Raja, pembesar & golongan agama tinggal di Bandar ini.
- Bandar Anyang dilengkapi dengan tembok 为了menghalang pencerobohan musuh dan dikelilingi perkampungan petani.
2. Organisasi Sosial
- Lapisan atas – raja (teraju(领导)) dan pembesar
- Lapisan bawah – petani (luar Bandar dikelilingi kota), dan artisan (mahir teknologi gangsa seperti membuat senjata, perisai dan hiasan).
- Lapisan paling bawah – hamba.
3. Pengkhususan Pekerjaan
- Pembesar mempunyai tentera,kereta kuda dan berjalan kaki.
- Petani memenuhi keperluan golongan atasan.
-petani 是tonggak ekonomi & pentadbiran(经济和行政的支柱)
- Golongan artisan mencipta tembaga(铜) (bekas minuman dan makanan), senjata dan tembikar.
- Hamba sebagai tentera paksaan dan buruh upacara korban dan penyembahan.
4. Sistem PemerintahanSistem pemerintahan Dinasti Shang :
- Pengganti raja ialah saudara lelaki lebih muda atau anak lelaki raja.
-Raja berkuasa di pusat pentadbiran.
-Raja mendapat mandat daripada tuhan [神的旨意]dan tidak perlu pengesahan politik(政治上的认可).
-Raja dibantu oleh golongan bangsawan (贵族) dan pegawai kerajaan文武百官.
- Bagi wilayah di luar pusat pentadbiran, raja dibantu oleh golongan bangsawan yang mentadbir wilayah. Maka bangsawan berhak memungut cukai, mengurus pertahanan dan undang–undang.
- Sistem ini diasimilasikan oleh(被同化)Dinasti Chao.
Sistem pemerintahan Dinasti Chao :
- Membahagikan pemilikan tanah kepada wilayah–wilayah.
- Setiap wilayah dilantik pembesar tempatan.
- Pembesar ini berikrar (宣誓)taat setia kepada raja dan diberi hadiah kereta kuda, senjata gangsa, hamba dan binatang.
- Mereka juga melindungi raja dan menyediakan tentera ketika perang.
- Pembesar ini juga menjadi ketua agama.
5. Agama dan Kepercayaan- Mereka mengamalkan kepercayaanAnimisme,Politeisme.
- Mereka menyembah roh nenek moyang(拜祖先), tuhan syurga(拜天神), tuhan bumi(拜地主公),sungai, bukit dan gunung.
- Upacara agama menggunakan muzik, tarian dan upacara korban yang diketuai oleh bomoh
- Mereka percaya tulang oracle(甲骨)boleh meramal sesuatu keadaan[预言].
- Bomoh akan meletakkan tulang ini di atas unggun api hingga timbul rekahan(裂缝)yang boleh ditafsir olehnya.
6. Sistem Tulisan- Rekahan tulang oracle telah memberi idea tulisan di negeri China yang berbentuk Ideogram (tulisan simbol(表意文字)).
-Pada mulanya tulisan ini berbentuk gambar seperti bulan, matahari dan sungai. Kemudian berubah seperti tulisan hari ini.
5)Sumbangan Tamadun Hwang Ho
1. Pemerintahan Monarki
-sistem pemerintahan monarkiberterusan hingga Dinasti Ching(清朝).
- Beberapa perubahan berlaku seperti konsep maharaja. [称号从raja ---> maharaja]-Maharaja dikaitkan dengan anak syurga (天子)dan mandat syurga.
- Beberapa perubahan berlaku seperti konsep maharaja. [称号从raja ---> maharaja]-Maharaja dikaitkan dengan anak syurga (天子)dan mandat syurga.
2. Kemajuan pertanian
- Terusan(运河)dibina untuk mengairi kawasan pertanian dan mengawal banjir. Ia dimajukan oleh Shih Huang Ti.
- Terusan(运河)dibina untuk mengairi kawasan pertanian dan mengawal banjir. Ia dimajukan oleh Shih Huang Ti.
- Teknologi pembajakan(耕作技术),penciptaancangkul dan sabit.
- Petani telah mula menggunakan batas tanaman.
- Kemudian alat pertanian kayu bertukar kepada alat besi.
3. Sistem Tulisan- Tulisan meluas dalam bidang penulisan dan pencetakan(印刷).
-Tulisan digunakandan diajar di sekolah China dan berkembang ke Korea dan Jepun.
4. Agama dan Kepercayaan-Kepercayaan pemujaan roh nenek moyang(祭拜祖先)kekal sehingga kini mengikut kesesuaian masa seperti korban manusia diganti dengan makanan, duit kertas(金纸).dan barang perhiasan.
5. Sistem Kalendar
- Kalendar Shang ada 30 hari sebulan dan 360 hari setahun.
- Raja menetukan musim menanam dan menuai mengikut kalendar.
- Kalender penting untuk menentukan tarikh perkahwinan, memburu dan pengkebumian.
6. Falsafah perang Sun Tzu
-pengamalan Falsafah Perang Sun Tzu (孙子兵法)
- Karya The Art of Warmembicarakan (讲解)hal perang bagi menangani musuh.
- Ia telah diaplikasikan dalam urusan perniagaan(被应用在生意).
No comments:
Post a Comment